De invloed van de donkere dagen op je energieniveau: hoe blijf je als medewerker fris en gefocust?

De dagen worden korter, het licht verdwijnt sneller en de ochtenden voelen steeds zwaarder aan. Waar we in de zomer vanzelf energieker aan het werk verschijnen, merken veel medewerkers nu dat hun motivatie en alertheid dalen. Logisch ook: licht heeft een enorme invloed op hoe we denken, voelen en functioneren. Minder daglicht betekent dat het lichaam minder serotonine aanmaakt (het hormoon dat je humeur en concentratie ondersteunt) terwijl de aanmaak van melatonine juist toeneemt. Het gevolg: meer vermoeidheid, minder focus en soms zelfs een dip in het werkplezier.

Voor organisaties is dit geen klein seizoensverschijnsel, maar een jaarlijks terugkerend vraagstuk. Want hoe zorg je ervoor dat medewerkers tijdens deze donkere maanden niet alleen productief blijven, maar zich ook goed blijven voelen? En hoe kun je als HR afdelingen of leidinggevende proactief inspelen op de energiedips die bij dit seizoen horen?

Het goede nieuws: er zijn verschillende manieren om met een paar praktische aanpassingen de energie én het welzijn van medewerkers te ondersteunen.

Waarom licht zo’n grote rol speelt in werkenergie

Licht is meer dan een prettige werkomgeving; het is een biologische stuurknop. Onderzoek laat zien dat goed afgestemd licht:

  • alertheid en concentratie verhoogt;
  • mentale vermoeidheid verlaagt;
  • stress vermindert;
  • en zelfs de productiviteit zichtbaar kan verbeteren.

Daarom wordt steeds vaker gesproken over human-centric lighting: verlichting die meebeweegt met het natuurlijke dagritme en het lichaam helpt om op het juiste moment actief of juist ontspannen te zijn. In de donkere maanden kan dit een groot verschil maken in hoe medewerkers hun werkdag ervaren.

Wat kun je doen?

Praktische tips voor meer energie op de werkvloer

1. Maak slim gebruik van licht

Investeer in verlichting die de natuurlijke daglichtcyclus ondersteunt. Heldere, koelere verlichting in de ochtend helpt medewerkers om sneller alert te worden; warmer licht in de middag en richting de avond zorgt voor rust.

2. Stimuleer daglichtpauzes

Zelfs op bewolkte dagen werkt buitenlicht sterker dan kunstlicht. Moedig medewerkers aan om buiten te wandelen, desnoods tien minuten. Dit heeft direct effect op alertheid en stemming.

3. Creëer een ritme dat werkbaar blijft

De donkere maanden vragen om realistisch verwachtingsmanagement. Denk aan:

  • ruimte voor focustijd in de ochtenden;
  • korte energizers in (digitale) meetings;
  • flexibel starten voor wie moeilijker op gang komt.

Een kleine aanpassing kan al veel impact hebben op motivatie én prestaties.

4. Bewaak mentale belasting

Donkere maanden zorgen niet alleen voor fysieke vermoeidheid maar ook voor mentale. Plan daarom zware, strategische of cognitief intensieve werkzaamheden bewust in periodes van maximale alertheid. Let daarnaast extra op signalen van overbelasting.

5. Stimuleer beweging gedurende de dag

Bewegen verhoogt de doorbloeding, verhoogt alertheid en compenseert de energiedip die door minder licht ontstaat. Denk aan:

  • staand vergaderen;
  • lunchwandelen;
  • kleine stretch- of ademhalingsmomenten;
  • of het toegankelijk maken van vitaliteitsactiviteiten.

6. Zorg voor open communicatie en aandacht

Net zoals bij technologische veranderingen, geldt ook hier: de menselijke maat blijft belangrijk. Vraag regelmatig hoe het gaat, waar medewerkers tegenaan lopen en welke ondersteuning ze nodig hebben. Vaak weten mensen zelf goed wat werkt, je hoeft het alleen zichtbaar te maken en te faciliteren.

Net zoals AI onze werkwereld verandert, doen de seizoenen dat ook. Het is aan HR en leidinggevenden om signalen op te pikken, ondersteunende omstandigheden te creëren en medewerkers te helpen hun energie vast te houden. Met relatief eenvoudige aanpassingen kun je als organisatie al veel winst behalen, zowel in welzijn als in productiviteit.

Je kan contact opnemen via office@fenderhradvies.nl of op de button Kom in contact.